Czym jest kompleksowa termomodernizacja? Przepisy i ich praktyczne zastosowanie.

Starając się o dofinansowanie inwestycji modernizacji naszego domu z programu „Czyste powietrze” stajemy przed wyborem, czy decydujemy się tylko na częściową termomodernizację, czy na termomodernizację kompleksową. Na tą drugą program przewiduje większe środki finansowe, jednak ta opcja jest rzadziej wybierana przez beneficjentów programu. Często wynika to z niewiedzy lub nieprawidłowego zrozumienia definicji, dlatego w tym artykule chciałbym wyjaśnić co dokładnie oznacza kompleksowa termomodernizacja budynku w świetle programu „Czyste powietrze”. W tym celu zajrzymy najpierw do przepisów, a następnie postaram się pokazać Państwu, jak interpretować przepisy w praktyce.

Przepisy

Czym zatem jest kompleksowa termomodernizacja? Odpowiedź znajdziemy w dokumencie Program priorytetowy „Czyste Powietrze” wraz z załącznikami zawierającymi koszty kwalifikowane oraz informację o łączeniu dotacji z ulgą podatkową.

Dotacja do przedsięwzięcia z kompleksową termomodernizacją budynku/lokalu mieszkalnego, wskazana w powyższych dokumentach, należna jest po spełnieniu łącznie następujących warunków:

1) Został przeprowadzony audyt energetyczny budynku/lokalu mieszkalnego i został złożony wraz z wnioskiem o płatność dokument podsumowujący audyt energetyczny budynku sporządzony na obowiązującym w ramach programu wzorze;

2) Osiągnięto co najmniej jeden wskaźnik kompleksowej termomodernizacji:

1. a) zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową do 80 kWh/(m2*rok) lub
2. b) zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową o minimum 40%;

3) Zrealizowany został w całości wariant z audytu energetycznego gwarantujący osiągnięcie co najmniej jednego ze wskaźników określonych w ppkt 2, nie później, niż do dnia zakończenia realizacji przedsięwzięcia.

Praktyka

Co to oznacza w praktyce? Redukcja energii końcowej, oznacza iż znaczenie mają straty energii w budynku bez uwzględnienia źródeł ciepła i CWU. Wymiana źródła ciepła na bardziej sprawne lub/i bardziej ekologiczne w żaden sposób nie wpływa na zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową.

W przypadku budynków starszych bez izolacji termicznej ścian zewnętrznych, dachu, lub starszej stolarce, współczynnik energii użytkowej zdecydowanie przekracza wartość 80 kWh/(m2*rok). Największe procentowo oszczędności energii otrzymamy docieplając zazwyczaj dach/stropodach/nieogrzewane poddasze lub ściany zewnętrzne. Zazwyczaj w tych „starszych budynkach” w słabym standardzie termomodernizacyjnym termomodernizacja spowoduje redukcję zużycia energii użytkowej ponad 40%. Warunek mówi o alternatywie więc wystarczy spełnienie jednego z warunków.

Sprawa wygląda trochę inaczej w przypadku nowszych budynków np. docieplonych styropianem o grubości 5cm na ścianie zewnętrznej oraz styropianem 10 cm na stropie pod nieogrzewanym poddaszem. W takim przypadku spełnienie warunku redukcji energii o 40% może być trudne do osiągnięcia. Istnieje jednak w takich budynkach możliwość spełnienia warunku pierwszego, czyli zmniejszenia zapotrzebowania na energię użytkową do 80 kWh/(m2*rok). Co ważne, ten wynik musi być powyżej 80 kWh/(m2*rok) przed termomodernizacją i w wyniku działań powinien zostać zredukowany poniżej tej wartości. Dlatego tak ważna jest wizyta audytora energetycznego, który znając te możliwości, pomoże uzyskać kompleksową termomodernizację, i pozwoli pozyskać dotację na dodatkowe prace w celu spełnienia warunku, a nawet pomniejszy koszt już zaplanowanych.

Mity i fakty na temat kompleksowej termomodernizacji

 Z mojego doświadczenia zdobytego podczas pracy audytora wynika, iż osoby zainteresowane tematem ostatecznie nie decydują się na kompleksową termomodernizację z trzech powodów, które w rzeczywistości wynikają z błędnych i nieprawdziwych założeń.

Po pierwsze kompleksową termomodernizację utożsamiają z bardzo szeroką inwestycją, to jest wymianą okien, ociepleniem kompleksowo całego domu itd. nie biorąc pod uwagę najważniejszego, czyli zakładanego w przepisach efektu energetycznego. Od tego właśnie trzeba zacząć i tu ogromną rolę odgrywa audytor, który po analizie budynku pomaga dobrać rozwiązania najbardziej korzystne w celu spełnienia wymagań dla kompleksowej termomodernizacji.

Po drugie ludzie zakładają, że uzyskanie dotacji na kompleksową termomodernizację jest trudniejsze do zrealizowania i nie ma sensu komplikować sobie zadania. Jest to nieprawda! Procesowanie wniosku w obu przypadkach jest bardzo zbieżne.

Po trzecie wiele osób obawia się korzystania z usług audytora energetycznego, gdyż zakładają, że będzie on narzucał im skomplikowane i drogie rozwiązania, a przecież sami najlepiej wiedzą, co trzeba zrobić w ich własnym domu. To jedna z częstych, a dla mnie najgłupszych obaw, gdyż przez takie podejście ludzie podejmują nietrafione decyzje, a co za tym idzie komplikują proces pozyskania środków. Audytor jest specjalistą, który bierze pod uwagę wszystkie czynniki podczas analizy budynku, również koncepcję inwestora, możliwości techniczne wykonywanych prac, opłacalność ekonomiczną rozwiązań, budżet na realizację oraz wymagania przepisów. Często jest w stanie podpowiedzieć rozwiązania, o których inwestor nie miał pojęcia, a które realnie zmniejszą zapotrzebowanie na energię użytkową budynku.

Podsumowując, obecna konstrukcja programu praktycznie uniemożliwia uzyskanie kompleksowej termomodernizacji dla budynków nowszych, co jest założeniem słusznym, jednak braki w wiedzy osób korzystających z programu sprawiają, iż wielokrotnie osoby niepotrzebnie rezygnują z możliwości otrzymania wyższego dofinansowania.