Nie raz inwestor staje przed problemem jak jednocześnie zwiększyć efektywność oraz obniżyć koszty użytkowania obiektu. Naturalnym procesem wydaje się poszukiwanie zewnętrznych źródeł finansowania. To bardzo dobry pomysł, jednak często okazuje się trudny do zrealizowania. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy zadaniem obarczany zostaje pracownik, który nie posiada odpowiedniej wiedzy o dostępnych programach pomocowych. Nie bez znaczenia jest również fakt, że osobie pracującej w danym zakładzie trudno jest obiektywnie spojrzeć na wyznaczenie kluczowych obszarów do poprawy efektywności. To tylko niektóre trudności oraz błędne założenia, które sprawiają, iż przedsiębiorcy nie sięgają po dostępne środki na poprawę efektywności energetycznej swoich budynków.

Z naszych obserwacji wynika, iż tylko mały procent przedsiębiorców ma świadomość o istnieniu systemu „białych certyfikatów”. Wyjaśnijmy zatem czym dokładnie są „białe certyfikaty”. Jest to system świadectw efektywności energetycznej, potocznie zwany białymi certyfikatami, który nakłada coroczny obowiązek oszczędności energii na podmioty zobligowane. Uzyskanie „białego certyfikatu” oznacza premię finansową po zrealizowaniu modernizacji obiektu, służącej poprawie jego efektywności energetycznej. Potrafi ona osiągnąć wartości nawet do kosztów kilkudziesięciu procent inwestycji. Podmiotami zobowiązanymi są przedsiębiorstwa sprzedające energię elektryczną, ciepło sieciowe, paliwa gazowe odbiorcom końcowym oraz od połowy 2021 roku podmioty paliwowe wprowadzające do obrotu paliwa ciekłe, jak również odbiorcy końcowi, przyłączeni do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz domy maklerskie.

Obowiązek może zostać wypełniony przez:

• zrealizowanie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego lub
• zrealizowanie programu bezzwrotnych dofinansowań w celu współfinansowania przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej lub
• uzyskanie/zakupienie białych certyfikatów, które przedstawią do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki.

Jak uzyskać świadectwo efektywności energetycznej?

O białe certyfikaty może ubiegać się każdy podmiot, lecz należy zaoszczędzić energię w ilości co najmniej 10 toe/rok (1 toe to równowartość 11,63 MWh lub 41,88 GJ)

Listę przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetyczne, za które można ubiegać się o wydanie białych certyfikatów, określa art. 19.1 Ustawy o efektywności energetycznej oraz Obwieszczenie Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej (M.P. 2021 poz. 1188). Należą do nich, m.in.:

1) izolacja instalacji przemysłowych;

2) przebudowa lub remont budynku wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi;

3) modernizacja lub wymiana:

• oświetlenia,
• urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych lub w procesach energetycznych lub telekomunikacyjnych lub informatycznych,
• lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła,
• urządzeń przeznaczonych do użytku domowego.

4) odzyskiwanie energii, w tym odzyskiwanie energii w procesach przemysłowych;

5) ograniczenie strat związanych z poborem, przesyłaniem lub dystrybucją energii;

• związanych z poborem energii biernej,
• sieciowych związanych z przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej lub gazu ziemnego,
• na transformacji,
• w sieciach ciepłowniczych,
• związanych z systemami zasilania urządzeń telekomunikacyjnych lub informatycznych,
• związanych z magazynowaniem i przeładunkiem paliw ciekłych.

6) stosowanie do ogrzewania lub chłodzenia obiektów, energii wytwarzanej w instalacjach odnawialnego źródła energii, ciepła użytkowego w wysokosprawnej kogeneracji lub ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych.

Ścieżka uzyskania

1. Zbieranie danych: Analiza danych dotyczących zużycia energii w badanym obiekcie, takich jak rachunki za energię elektryczną, gaz, olej opałowy itp. oraz zbieranie informacji dotyczących obiektu, takich jak typ budynku, wiek, rodzaj izolacji, rodzaje urządzeń itp.
2. Inspekcja obiektu: Fizyczna ocena obiektu w celu zidentyfikowania obszarów, które mogą wymagać ulepszeń, takich jak nieszczelności, brak izolacji, przestarzałe urządzenia itp.
3. Opracowanie audytu efektywności energetycznej: Szczegółowa ocena zużycia energii w poszczególnych obszarach, identyfikacja źródeł marnotrawstwa energii i określenie potencjalnych oszczędności w TOE. Aby móc ubiegać się o białe certyfikaty musi przekraczać wartość 10 TOE.
4. Wysłanie wniosku do URE
5. Wykonanie zadań zgodnie z audytem
6. Zgłoszenie do URE o zakończeniu inwestycji
7. Otrzymanie białych certyfikatów
8. Sprzedaż na towarowej giełdzie energii

Skoro mowa o pieniądzach w dniu 09.07.2024 cena za TOE na TGE to 2400 zł netto.

Jak widać proces złożenia wniosku wymaga sporo pracy i wiedzy, dlatego w tym przypadku warto skorzystać z zewnętrznej firmy audytorskiej. Po pierwsze nie trzeba angażować własnych zasobów ludzkich, część firm działa na zasadzie „success fee”, co zapewnia wypłatę wynagrodzenia po zrealizowaniu projektu. Po drugie doświadczony audytor szybko zidentyfikuje najlepsze obszary do poprawy efektywności energetycznej. Po trzecie całość procesu można zlecić firmie audytującej.

Co otrzymujemy dzięki takiej usłudze? Zlokalizowane najlepsze potencjalnie obszary do poprawy efektywności, częściowy zwrot kosztów inwestycji, oszczędności kosztów użytkowania obiektu. W większości obiektów, które nie są obiektami nowo wybudowanymi, udaje się odnaleźć obszary, w których inwestycja zwraca się nawet w rok!